TS. KTS. NGUYỄN MINH QUANG VINH DỰ NHẬN GIẢI ‘SPECIAL MENTION’ TRONG GIẢI THƯỞNG MANUEL DE SOLÀ-MORALES EUROPEAN PRIZE 2025

“Forest and Water Urbanism” - nghiên cứu đô thị thông qua cảnh quan rừng và nước là một lĩnh vực nghiên cứu lâu đời trên toàn thế giới nhằm hình dung lại các đô thị thông qua cảnh quan rừng và nước, hay định hình thành phố trong quá trình đô thị hoá để thích ứng với các thách thức xã hội, phát triển sinh thái trong tương lai và sự nóng lên toàn cầu. TS. KTS. Nguyễn Minh Quang, giảng viên thiết kế đô thị tại đại học kinh tế TpHCM (UEH) – Viện đô thị thông minh và quản lý (ISCM), cựu sinh viên của đại học KU Leuven, Bỉ, đã dành gần một thập kỷ để nghiên cứu chuyên sâu lĩnh vực này.

TS. Nguyễn Minh Quang đã tiến hành nghiên cứu “pars pro toto” (mẫu điển hình) một lát cắt ngang ở khu vực thành phố Huế, được cân nhắc là đại diện của ba đến bốn cấu trúc cảnh quan song song (núi, chân đồi rộng lớn, đồng bằng và đầm phá) ở miền Trung Việt Nam trong luận án tiến sỹ của mình. Luận án đã phân tích và tổng kết được bốn “tầng sinh thái” tạo nên một khung cảnh quan đặc sắc và đa dạng với các cấu trúc định cư khác nhau của các dân tộc như Mon-Khmer, Chăm và Việt. Luận án sử dụng phương pháp lập bản đồ diễn giải và phương pháp mặt cắt ngang theo nhiều quy mô và thời gian để làm sáng tỏ sự tương tác lẫn nhau của các khu rừng, cảnh quan nước, địa hình, thổ nhưỡng tới các khu định cư khác nhau cùng với các vấn đề đô thị và sự nóng lên toàn cầu. Bên cạnh đó phương pháp “research by design” được sử dụng để dự đoán các kịch bản khác nhau về rừng và nước như một cơ sở hạ tầng cảnh quan để cân bằng lại cảnh quan “bản địa” và “áp đặt” cũng như tạo ra những cách thức mới để định cư với/trong cảnh quan. Từ đó, nghiên cứu cũng đặt ra câu hỏi về các loại hình sử dụng đất hiện tại và đề xuất các thuật ngữ sử dụng đất được “lai ghép mới” để thúc đẩy quy hoạch thay thế và thiết kế đô thị cho các vùng lãnh thổ Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi.

Với những đề xuất đổi mới này, luận án của TS. Nguyễn Minh Quang “Forest and Water Urbanism to Adapt to Global Warming: A Case Study in Central Vietnam” đã vinh dự được trao giải “Special Mention” - tuyên dương đặc biệt trong Giải thưởng Manuel de Solà-Morales châu Âu lần thứ V, vào ngày 19 tháng 3 năm 2025, tại trường Kiến trúc Barcelona, Tây Ban Nha. Đây là giải thưởng tổ chức thường niên 2 năm một lần để vinh danh những nghiên cứu tiến sĩ về thiết kế đô thị xuất sắc nhất của Châu âu. Năm nay, giải thưởng có 68 luận văn dự thi đến từ 43 trường đại học ở 17 quốc gia trên giới, được ghi nhận là nhiều bài nộp về nhất qua các năm; và chỉ có 1 luận án đoạt giải nhất, 4 luận án đạt giải tuyên dương đặc biệt và 3 luận án vào chung kết. Luận án của TS Quang được ban giám khảo ghi nhận là một đóng góp rất lớn cho lĩnh vực “Đô thị rừng và nước”.